Andy Leenen

Andy Leenen (21) is derdejaars student Algemene Cultuurwetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen, was vorig jaar hoofdredacteur van het Algemeen Nijmeegs Studentenblad, schrijft voor Gonzo (circus) en begint binnenkort als stagiair bij de Groene Amsterdammer. Houdt zich vooral op aan de rafelranden van de maatschappij met obscuriteiten als de Teenagecumshotfacials, Ghetto and the Cucumber Farmers en complotten.net. Daarnaast is films kijken zijn grote passie, zoals je ook zult zien aan het onderstaande lijstje.

Les valseuses

Bertrand Blier's 'Les valseuses' (1974), vrij vertaald als 'de klojo's', veroorzaakte een schokgolf van verontwaardiging in het Frankrijk van de jaren '70. De film is goed te vergelijken met Stanley Kubrick's 'A clockwork orange', die drie jaar eerder uitkwam: Een stel ondeugende, jonge mannen haalt wat gewelddadig kattenkwaad uit, zonder enig aanwijsbaar motief. Ik heb deze prachtige film met veel plezier bekeken. Het viel me vooral erg op dat je als kijker toch sympathie opvat voor de twee knapen, terwijl ze toch heel wat streken uithalen die eigenlijk niet door de beugel kunnen. Daar kom je als regisseur tegenwoordig niet meer mee weg. Dit zijn wat willekeurige scènes uit de film, waarbij de eerste al meteen hilarisch is. Een vrouw van middelbare leeftijd wordt achtervolgd door het tweetal in een winkelkarretje. Onbezonnenheid die uit de hand loopt.

Playtime (1967)

Jacques Tati's 'Playtime' is waarschijnlijk een van de vreemdste films die ik ken. De Franse regisseur liet speciaal voor deze film een stad bouwen, 'Tativille' genaamd. Ik zag deze film ooit als vijftienjarig jongetje tijdens een van mijn eerste bezoeken aan het filmhuis in Venlo - toen nog een klein zaaltje dat vakkundig was weggestopt achter de deur naast het invalidentoilet. Ik snapte er toen weinig van, maar vond het fascinerend dat iemand een film maakte op deze manier. De film bevat nauwelijks dialogen. Als er wél gepraat wordt is dit in een brabbeltaaltje, dat slechts qua klank een beetje iets weg heeft van Frans. De hoofdpersoon Monsieur Hulot, Jacques Tati zelf, geraakt van de ene absurde situatie in de andere, met als rode draad dat hij absoluut niets snapt van de moderne techniek. Dat levert vele hilarische pareltjes van scènes op.

César et Rosalie (1972)

Deze prachtige scène met David en César is het begin van de driehoeksverhouding waar de Franse film 'César et Rosalie' om draait. David is de ex van Rosalie – een beeldschone Romy Schneider - en César is haar huidige partner. Er is weinig aan deze film dat ik niet mooi vind. De sfeer, de kleuren, het verhaal, de auto's, het is allemaal prachtig om te zien. De film straalt een en al onbezonnenheid uit. Niemand draagt bijvoorbeeld autogordels, maar ze scheuren er wel op los. Iedereen rookt als een ketter. Van de ene man naar de andere, en dan weer terug, is geen probleem. 'J'aime Rosalie' verklaart David in dit fragment tegen César. En wie kan het nou niet met hem eens zijn?

Nirvana – Nobody knows I'm new wave

Een groot gedeelte van mijn puberjaren werd begeleid door het boze, doch geniale geschreeuw van Kurt Cobain. Dit fragment is de opening van een Nirvana-concert in Buenos Aires in 1992, toen ze net een paar maanden wereldberoemd waren. Er wordt een bak herrie opengetrokken waar je duizelig van wordt, maar het heeft nog steeds een enorme aantrekkingskracht op mij. Cobain haalt zijn gebruikelijke trucje uit door van zijn dreinerige zang naar zijn welbekende oerschreeuwen over te gaan, maar hij blijft het publiek apathisch en strak aanstaren. Fantastisch hoe hij er tegelijkertijd zo lusteloos uit kan zien, terwijl hij met volle overtuiging zijn woede er uit krijst. Overigens is er een klein minpuntje bij deze video: Het doet me oprecht pijn in mijn ziel dat bij de zoekterm 'Nirvana' de afgrijselijke parodie van Weird Al Yankovic bovenaan de lijst verschijnt. Is dat nou de dank voor de band waar ik groot mee ben geworden?

Batman (1966)

De Batman in deze film uit 1966 is een verademing vergeleken met de woest grommende superheld zoals we die in 'The dark knight' zagen. Alle superschurken zijn present in deze film: de Joker, de Riddler, Catwoman en de Penguin. Sterker nog, ze werken zelfs samen om onze held en zijn sidekick Robin in de val te laten lopen. Duidelijk een must-see voor ieder batmanfanaat, of anderszins mensen met gevoel voor humor. De lullige stoffen pakjes zijn op zich al hilarisch, maar hoe verzin je het om een superheld tegen zijn vijanden te laten vechten terwijl hij de hele tijd een zwarte kat vasthoudt? Holy macaroni!

North by northwest (1959)

Alfred Hitchcock was een genie, het is daarom ook erg lastig om een favoriete film van hem uit te zoeken. Vele films van zijn hand zijn zeer innovatief en revolutionair. Je zit vaak op het puntje van je stoel, terwijl het einde toch iedere keer weer verrassend is. Normaliter gaat het misdaadtrucje na een paar keer wel vervelen, maar niet bij Hitchcock. Uiteindelijk viel mijn keuze op 'North by northwest', omdat er nou eenmaal één fragment gekozen dient te worden. In deze beroemde scène, wordt hoofdpersonage Roger O. Thornhill (Cary Grant) belaagd door een sproeivliegtuig, omdat zijn vijanden het op zijn leven hebben voorzien. Veel meer ga ik niet verklappen over deze film, omdat je hem gewoon zelf moet gaan zien!

Twin Peaks (1990)

Ik kijk nauwelijks series, maar heb 'Twin peaks' recentelijk nog eens volledig opnieuw gekeken. Normaliter ben ik geen grote fan van David Lynch's werk, omdat ik vrij snel verstrikt raak in zijn kluwen van idiote hersenspinsels. Dat is gelukkig niet het geval bij Twin Peaks. Dat gelukkig wel een duidelijke verhaallijn bevat. De grote charme van de serie is echter het absurde groepje personages dat Lynch bij elkaar heeft gezet. De een is nog gestoorder da de andere, maar toch bouw je vrij snel een band met ze op. Die gelukzalige zucht van FI-agent Dale Cooper bij het zoveelste kopje koffie. Het gestuntel van politieagent Andy. De onbeschaamde naïviteit van secretaresse Lucy. En de geniale Windom Earle, die geeft je toch de kriebels bij alles wat hij zegt? Heerlijk, heerlijk, heerlijk. Ik sta weer bijna op het punt om weer bij de eerste aflevering te beginnen.

Peter Sloterdijk

Peter Sloterdijk is een radicale Duitse filosoof, die met een gemak dikke boeken uitpoept waar menig schrijver bleek van om de neus zou worden. Daarnaast is hij ook een zeer begenadigd spreker, die zijn prachtig vertelde betogen vaak doorspekt met veel humor. In dit fragment licht hij enkele onderwerpen uit zijn meest recente boek 'Du musst dein leben ändern' toe, in de voor hem erg aparte setting van een voetbalstadion. Met enige regelmaat zorgt de voice-over voor wat verheldering in zijn verhaal. Om het nog enigszins te kunnen volgen kun je Sloterdijk het beste lezen, maar het is ook zeker de moeite waard om hem te horen, en vooral te zien praten.

Metropolis (1927)

Hoe kon dit in godsnaam in 1927 al gemaakt worden? Dat is de vraag waar ik me voornamelijk het hoofd over brak bij het bekijken van 'Metropolis' van de Duitse regisseur Fritz Lang. Neem bijvoorbeeld dit fragment, dat een van de meest opzienbarende scènes uit de film is. De lichtringen die om de robot heen zweven zijn pure science-fiction, maar hoe hebben ze dat ruim tachtig jaar geleden voor elkaar gekregen? De film bevat ook shots van een futuristische miniatuurstad, die speciaal voor deze film gebouwd werd. De productie van 'Metropolis' kostte in die tijd 7 miljoen mark – dat is omgerekend naar huidige standaarden 200 miljoen euro - en dreef productiemaatschappij UFA bijna tot een faillissement. Ongeveer twee jaar geleden werd deze film vertoond in de St. Stevenskerk in Nijmegen, onder begeleiding van improvisatie op het kerkorgel. Het was een lange zit op een harde bank in een ijskoude kerk, maar het was absoluut een betoverende avond.

Dekaloog

De Poolse filmmaker Krzysztof Kieslowski onderzoekt in 'Dekalog' (1989) hoe geldig de Tien Geboden nog zijn in onze moderne tijd. Het resultaat is een tiental prachtige korte films, die zich allemaal afspelen rondom een grauw woonblok in Warschau. Dit fragment is een van de weinige video's die ik kon vinden met ondertiteling. Eigenlijk volstaat één kort fragment niet om een volwaardige introductie te geven tot 'Dekalog', dus die eer geef ik liever aan de befaamde Stanley Kubrick: 'Dekalog is the only masterpiece I could name in my lifetime'. Je moet van goede huize komen om hem daarbij af te vallen. Wie durft?

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

NEXT: Dion Verbeek